مطالعه موردی برای پیش‌بینی و ترازبندی سطوح هشدار برای توفان‌های شدید با سازوکار فروپُکشی در شهر تهران
کد مقاله : 1132-FDC
نویسندگان
سامان مرتضی پور *1، رسول میرزایی شیری1، سرمد قادر2، منظر سیاه تیری3
1سازمان هواشناسی
2استاد
3آموزش و پرورش
چکیده مقاله
تندبادهای شدید با سازوکار فروپُکشی که معمولاً با گرد و خاک همراه هستند در برخی کشورها با نام هبوب شناخته می‌شوند. در دهه اخیر برخی از توفان‌های اتفاق‌افتاده در شهر تهران که خسارات متعددی به وجود آورده شامل سازوکار رخداد هبوب بوده-اند. در این مطالعه روشی برای امکان‌سنجی پیش‌بینی پتانسیل رخداد توفان‌های با ساختار فروپُکشی معرفی و در یک مطالعه موردی نتایج آن بررسی شد. فرایند محاسبه پتانسیل رخداد تندباد با ساختار فرورپُکشی با در نظرگرفتن شرایط دمایی در سطح زمین، شرایط ترمودینامیکی جو، نمایه قائم رطوبت نسبی و همچنین بررسی وجود شرایط دینامیکی برای صعود هوا انجام گرفت. با ترکیب این شرایط برای برونداد مدل عددی در همه گام‌های زمانی، سه سطح هشدار برای پتانسیل رخداد توفان با سازوکار فروپُکشی به‌صورت پهنه‌بندی رنگ‌های زرد، نارنجی و قرمز ارائه شد. یک مورد رخداد تندباد و توفان در شهر تهران مطالعه شد. مقدار سرعت باد ثبت‌شده به اندازه قابل ملاحظه‌ای بیشتر از پیش‌بینی مستقیم مدل‌های پیش‌بینی عددی هواشناسی هستند و در واقع توسط خروجی این مدل‌ها قابل تشخیص و پیش‌بینی نبوده است. نقشه‌های پهنه‌بندی پیش‌بینی سطح هشدار احتمال رخداد توفان با سازوکار فروپُکشی توانسته است به خوبی پتانسیل رخداد وزش تندبادهای با سرعت زیاد را برای محدوده شهر و استان تهران پیش-بینی کند.
کلیدواژه ها
توفان، سازوکار فروپُکشی، شاخص‌های ترمودینامیکی، هبوب
وضعیت: پذیرفته شده